Czy spółki giełdowe mówią nam o wszystkim, o czym powinniśmy wiedzieć?

Przeczytaj także: Dobre Praktyki Spółek notowanych na GPW

Badanie zrealizowane przez Deloitte w oparciu o informacje udostępniane na stronach korporacyjnych 235 spółek publicznych notowanych w WIG20, mWIG40 i sWIG80 dowodzi, że wywiązują się one z obowiązku przyjęcia znowelizowanych praktyk Giełdy Papierów Wartościowych, o czym chętnie informują na swojej stronie. Większość z nich respektuje też regułę „comply or explain” i w razie niezastosowania którejś z rekomendacji wyjaśnia przyczyny, które spowodowały, że do takiego wdrożenia nie doszło. Tyle teorii.

Sytuacja przedstawia się o wiele gorzej, jeżeli przyjrzymy się, jak obowiązki informacyjne spółek realizowane są w praktyce.

Dobre Praktyki GPW rekomendują, aby na stronie korporacyjnej spółki widoczne były:

• statut
• skład zarządu i rady nadzorczej wraz z życiorysami ich członków
• informacja na temat spełnionego kryterium niezależności przez członków rady,
• informacja o polityce różnorodności,
• informacja o stosowanej polityce wynagrodzeń wobec władz spółki.

Dodatkowo GPW chciałaby, aby spółki giełdowe z WIG20 oraz mWIG40 prowadziły swoją stronę również w angielskiej wersji językowej.

Powyższych informacji często na próżno szukać albo też są one skutecznie ukryte, ponieważ znajdują się tylko i wyłącznie w sprawozdaniach lub innych dokumentach, do których trudno uzyskać dostęp.

„Większość spółek publikuje składy zarządów i rad nadzorczych. Trudności z dostępem do informacji zaczynają się, kiedy chcemy znaleźć informacje na temat podziału obowiązków oraz spełnieniu kryterium niezależności przez poszczególnych członków rady, w tym przewodniczącego komitetu audytu. Najtrudniej dostępną informacją jest jednak polityka różnorodności stosowana wobec władz spółki. Jak się okazuje, zaledwie jedna czwarta spółek ujawnia te informacje na swoich stronach. Chodzi tu o nie tylko o różnorodność w odniesieniu do kwestii płci, ale także kwalifikacji, niezależności, doświadczenia oraz kompetencji członków.” – wymienia Dorota Snarska-Kuman, Partner w Sektorze Instytucji Finansowych i Lider Programu Rozwoju Rad Nadzorczych w Deloitte.

Należy podkreślić, że braki w informacjach na temat ładu korporacyjnego tylko w części wypadków są wynikiem niedopatrzenia lub zaniedbania. Spółki giełdowe w pełni świadomie nie publikują wybranych informacji, korzystając z zasady „zastosuj lub wyjaśnij, dlaczego nie stosujesz”. Jest to rozwiązanie powszechnie obowiązujące w wypadku kodeksów dobrych praktyk. Zgodnie z nim spółki nie muszą przyjmować do stosowania wszystkich rekomendacji i zasad zawartych w Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW. Muszą jednak w takim wypadku poinformować, dlaczego nie stosują wybranych zapisów.

Rekomendacja odnosząca się do wprowadzenia i opublikowania polityki różnorodności jest jedną z najczęściej wyłączanych ze stosowania, ale nie jedyną. Ponad połowa spółek, których strony korporacyjne badał Deloitte, nie przewiduje prowadzenia transmisji walnego zgromadzenia akcjonariuszy w czasie rzeczywistym. Podobny odsetek nie zamieszcza na swej stronie korporacyjnej zapisu audio i wideo z WZA.

Do często wyłączanych ze stosowania zasad, które można uznać za istotne z punktu widzenia inwestorów, można zaliczyć także te dotyczące wynagradzania kluczowych osób w firmie. Zapisu, który zakazuje kluczowym osobom w firmie realizacji opcji lub instrumentów pochodnych na akcjach spółki wcześniej niż po dwóch latach, jeśli stanowiły część ich wynagrodzenia, nie stosuje 45 proc. firm. W zamyśle twórców Dobrych Praktyk miał on doprowadzić do powiązania zarobków z długoterminowymi celami firmy. Ponad jedna trzecia notowanych spółek nie respektuje też zasad nakazujących wprowadzenie jednolitej polityki wynagradzania zarządu, rady i top managementu, a także publikowanie raportu z realizacji tej polityki w sprawozdaniach spółki.

„Informacja o wynagrodzeniach osób zasiadających w zarządzie i radzie nadzorczej jest jednym z bardziej wrażliwych, a jednocześnie interesujących akcjonariuszy i opinię publiczną tematów. Spółki giełdowe często próbują wybrnąć z obowiązku nałożonego przez regulatorów, informując ogólnie, ile wydano łącznie w danym roku na wynagrodzenia i premie. Równocześnie brak jednolitej polityki w tym zakresie tłumaczą faktem, że wynagrodzenie jest przedmiotem indywidualnie zawieranych kontraktów menedżerskich. Tymczasem nie podlega wątpliwości, że wprowadzenie takiej polityki oraz ujawnianie informacji na temat wynagrodzeń to ważny sygnał dla inwestorów, że spółka reprezentuje wysokie standardy ładu korporacyjnego” – mówi Wiesław Thor, Doradca zarządu Deloitte oraz Członek rady nadzorczej mBank S.A.

Jak wynika z analizy Deloitte ponad jedna trzecia spółek nie stosuje również zasady o publikowaniu prognoz finansowych wraz z informacją o stopniu ich realizacji, a także unika obowiązku określenia w wewnętrznych regulacjach sposobu postępowania w wypadku powstania konfliktu interesów w spółce.

Informacja o badaniu:
Badanie Deloitte „Stosowanie ładu korporacyjnego w polskich spółkach publicznych” przeprowadzone zostało metodą desk research na przełomie sierpnia i września na próbie 235 spółek publicznych (największych spółek giełdowych oraz dużych nie giełdowych instytucji finansowych objętych nadzorem KNF).