Automatyzacja pracy. Czy boimy się redukcji etatów?

Przeczytaj także: Przekwalifikowanie zawodowe w 4 prostych krokach

Pojawienie się robotów zaowocuje niewątpliwie zniknięciem z rynku kilku popularnych zawodów, z drugiej strony nieść ma za sobą niewątpliwe zalety: duże oszczędności, wzrost wydajności i efektywności firm. Zmiany są właściwie przesądzone, a Polacy w coraz większym stopniu zdają sobie z nich sprawę. Co trzeci z ankietowanych jest przekonany, że na przestrzeni nadchodzącej dekady automatyzacja pracy zmusi go do przekwalifikowania się lub zmiany pracy.

Nadzieję, że obrót spraw będzie jednak inny, wyraża znacznie mniej niż połowa ankietowanych. Co interesujące, co czwarty respondent nie umie przewidzieć zmian, jakie zajdą na rynku pracy w ciągu kolejnych 10 lat. Są to odwrotne proporcje niż w krajach charakteryzujących się większym zaawansowaniem technologicznym. Warto zauważyć, że w Stanach Zjednoczonych według danych PewResearch aż 72 proc. badanych boi się automatyzacji, a tylko 1/3 spogląda optymistycznie na ten proces.

„Polscy pracownicy nie do końca zdają sobie sprawę z nadchodzących przemian. Eksperci przewidują, że praca, która wymaga powtarzalnych czynności, niskich kwalifikacji już niedługo będzie w pełni wykonywana przez roboty. Coraz częściej roboty zastępują także przedstawicieli bardziej skomplikowanych zawodów takich jak: prawnik, lekarz czy prezenter telewizyjny. Chatboty zastępują tradycyjną obsługę klienta, roboty usprawniają pracę w restauracji, automatyczne kasy eliminują z rynku pracy kasjerów. Z drugiej strony rozwój sztucznej inteligencji tworzy miejsca pracy, które wymuszają zdobywanie nowych kompetencji, związanych np. z analizą dużych zbiorów danych i programowaniem nowoczesnych maszyn. Niestety tym razem rewolucja cyfrowa odbywa się tak szybko, że wielu pracowników może zostać dotkniętych wykluczeniem cyfrowym. Na kształt przyszłego rynku pracy wpływ ma nie tylko szerokie wdrażanie nowoczesnych technologii, ale przede wszystkim podejście pracodawców do nieuchronnie zbliżających się zmian – tłumaczy Iwona Kubicz, koordynator biura prasowego programu TOP CDR, prezes agencji Procontent.

Zastępowanie pracy człowieka przez sztuczną inteligencję staje się zauważalne, choć dla większości pracodawców to wciąż odległy scenariusz. W ostatnich 3 latach wdrożenie nowych technologii (automatyzacja) spowodowała redukcję etatów (zwolnienia) w blisko 1/3 firm – takiej odpowiedzi udzieliło 28% badanych pracowników firm.

Przedsiębiorstwa stają się coraz bardziej świadome jakości swojego cyfrowego śladu. Organizują szkolenia podnoszące kompetencje cyfrowe, wdrażają procedury cyberbezpieczeństwa, unowocześniają komunikację wewnętrzną, a także planują działania integracyjne „bez dostępu do sieci” – wynika z wywiadów przeprowadzonych w ramach raportu Programu TOP CDR – Digitally Responsible Company. Program jest pierwszą w kraju tego typu inicjatywą, popularyzującą ideę ideę cyfrowej odpowiedzialności biznesu (z ang. Corporate Digital Responsibility – CDR). Firma odpowiedzialna pod względem cyfrowym powinna zapobiegać negatywnym skutkom, które wynikają z przeciążenia informacjami. Tak jak CSR ma realny wpływ na zyski i dobre samopoczucie pracowników, tak CDR znacząco wpływa na reputację firmy, na jakość jej relacji z klientami i jakość życia pracowników.

Pracodawcy zaczynają zdawać sobie sprawę, że włączenie odpowiedzialności cyfrowej do DNA firm zapewni w przyszłości ciągły sukces przedsiębiorstw i pracowników, poruszających się w zmieniającym się cyfrowym krajobrazie. Pracownikom zależy na zdobywaniu nowych kompetencji, które podniosą ich umiejętności i konkurencyjność na rynku. Starania obu tych grup w obliczu postępującej cyfryzacji zadecydują o tym, jak zmieni się rynek pracy w ciągu najbliższej dekady – komentuje dr hab. Monika Marta Przybysz, prof. UKSW, członek Rady Ekspertów programu TOP CDR – Digitally Responsible Company.

Jak cyfrową odpowiedzialność postrzegają pracownicy? Dla ponad 40% ankietowanych, firma odpowiedzialna cyfrowo to firma, która prowadzi szkolenia w zakresie podwyższania kompetencji cyfrowych. 38% badanych odpowiedziało, że taka firma umożliwia pracownikom pozyskanie potrzebnych kompetencji cyfrowych, by nie stracili pracy w wyniku automatyzacji.