Polska: wydarzenia tygodnia 31/2019

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 30/2019

• Od kilku lat trwa spór pomiędzy bankami a "frankowiczami". W ten spór w wmieszał się A. Duda , który przed wyborami prezydenckimi zobowiązał się pomagać tysiącom kredytobiorców frankowych. Prace w tej sprawie prowadziła także komisja sejmowa. Nie udało się doprowadzić do finału. Bankowcy okopali się na bazie przyjętych zapisów w umowie kredytowej podpisanej przed laty. Kredytobiorcy oparli swoje stanowisko na tezie, że "kredyty frankowe nigdy frankowymi nie były". Poważny krok w tym konflikcie interesów zrobił w końcu czerwca br. Sąd Najwyższy wydając orzeczenie, które jest niekorzystne dla sektora bankowego. Sędziowie zamienili kredyt walutowy na złotowy, przy czym zostawili to samo oprocentowanie. Powstały nowe wątpliwości, a przedstawiciele banków ostrzegają przed poważnymi konsekwencjami dla systemu bankowego (a nawet chaosem), podczas gdy frankowicze zobaczyli swoją szansę. Mówiąc prosto: SN wydał wyrok zgodnie z którym kredyty frankowe, będą złotowe, ale indeksowane wg stawki LIBOR.
• Wg wstępnego szacunku GUS, lipcowy wskaźnik inflacji wyniósł aż 2,9 proc. r/r., a to oznacza, że siła nabywcza pieniędzy maleje. Równocześnie średnia stawka dla lokat zakładanych w czerwcu spadła (wg NBP do 1,41 proc.) czyli prawie do najniższego poziomu w historii (1,39 proc.). Oznacza to, że oszczędzanie na lokatach realnie przynosi Polakom stratę. Wg Expandera wynika, że gdyby inflacja pozostała na takim poziomie, jak w lipcu, to przeciętna lokata bankowa przyniesie stratę w ujęciu realnym wynoszącą aż 1,71 proc. To najgorszy wynik od listopada 2011r. Jeśli do tego dodać Trzeba mieć świadomość, że lokata co prawdo daje nam średnio 1,41 proc. ale od wypłacanych odsetek trzeba jeszcze zapłacić 19 proc. podatku. Radzimy przeanalizować ten problem i śledzić jego dalszy rozwój...
• W specjalistycznych mediach z dużą uwagą obserwowano wystąpienia i przebieg dyskusji w trakcie Europejskiego Kongresu Finansowego w Sopocie. W tym gronie można było usłyszeć opinie dotyczące obecnego stanu gospodarki unijnej i prognozy co do jej dalszego rozwoju. Zwracały też uwagę wypowiedzi dotyczące poszczególnych krajów. A ponieważ w tym gronie autorzy wypowiedzi w zdecydowanej większości wiedzą o czym mówią i rozumieją też mechanizmy które rządzą procesami zachodzących przemian, więc celowym jest słuchanie ich opinii oraz propagowanie ich poglądów i ostrzeżeń. Zwróciłem uwagę na wypowiedź prof. Dariusz Filara, ekonomisty byłego członka Rady Polityki Pieniężnej. W swojej wypowiedzi wyszedł on z istotnego faktu, że w trakcie obecnej kadencji parlamentu zadłużenie Polski wzrosło o 110 mld zł, a całkowite zadłużenie przekroczyło już poziom 1 biliona złotych co oznacza, że w latach 2016-18 zadłużaliśmy się każdego miesiąca o 3 mld zł. Wychodząc z powyższych liczb D. Filar zwraca uwagę, że co prawda zadłużenie względem PKB spadło, ale już teraz należy zastanawiać się co będzie, gdy gospodarka spowolni (a to się już dzieje), a zadłużenie windowane dodatkowymi, stałymi wydatkami budżetowymi zostaną... Pozostawiam czytelników z pozornie tylko trywialną refleksją: łatwo jest wydawać środki nawet w bardzo zbożnym celu (co nie zawsze ma miejsce...) zwiększając zadłużenie kraju, ale długi trzeba spłacać! Mam wrażenie, że nie wszyscy decydenci biorą to pod uwagę...
• Z początkiem 2020 roku czekają nas drastyczne podwyżki prądu – w ocenie ekspertów nie ominą one również odbiorców indywidualnych. Według oficjalnych danych w 2018 roku koszt wytworzenia 1 MWh wynosił dla dużego odbiorcy około 69 euro, to w 2023 roku będzie to już 78 euro. Nie ulega wątpliwości, że rosnące ceny prądu przełożą się na koszty produkcji i koszty transportu, a w konsekwencji na wzrost ceny towarów i usług. Niepewność co do rozwoju sytuacji w polskiej gospodarce wzrasta, z uwagi na lawinowo rosnące koszty energii i jej ceny. Ustawa "prądowa" zamroziła ceny prądu dla odbiorców indywidualnych do końca 2019 roku, a dwu milionom małych i mikro przedsiębiorców oraz m.in. szpitalom i instytucjom samorządowym dała taką możliwość na podstawie złożonego oświadczenia. W wyniku mimo wzrostu cen - odbiorcy płacą tyle, ile prąd kosztował 30 czerwca 2018 roku. Różnicę pomiędzy realną ceną energii a płaconą przez odbiorców ma być zrekompensowane z budżetu państwa. Już dziś wiadomo, że środki na rekompensaty przewidziane przez państwo są niewystarczające. W szacunku ekspertów Instytutu Jagiellońskiego w skali całego kraju zabraknie na dopłaty około dwóch miliardów złotych.
• Padł dotychczasowy rekord polskiej branży venture capital, a stało się to w II kw. 2019 roku. Wg funduszu Inovo Venture Partners, transakcje w drugim kwartale miały wartość łącznie na 444,2 mln złotych. Okazuje się, że jest to więcej niż łącznie wynosiły inwestycje zarówno w całym 2017, jak i 2018 roku (kolejno 397 mln zł oraz 213 mln zł). Wg prognoz jeśli takie tempo transakcji się utrzyma, to w 2019 r. polski rynek VC osiągnie wartość ponad miliarda złotych. Wg Tomasza Świebody, partnera zarządzającego w Inovo uzyskany rekordowy wynik to zasługa w dużej mierze startupu Docplanner, w który cztery fundusze zainwestowały łącznie 344 mln zł w serii E finansowania.
• Rynek pracy jest słabym punktem naszej gospodarki. Dotąd napływ imigrantów w pewnym stopniu łagodził ten problem. Grożący nam odpływ imigrantów z Polski będzie miał znaczenie dla powodzenia naszej gospodarki. Analitycy przewidują, że w latach 2019 i 2020 niedobory rąk do pracy zwiększą się. Będzie na to wpływał proces zmian przepisów dla zatrudniania imigrantów w Niemczech, ale też na Węgrzech oraz u naszych południowych sąsiadów.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

LICZBA WYPADKÓW SPADA, ALE PRZYBYWA OFIAR ŚMIERTELNYCH. W TYM ROKU NA POLSKICH DROGACH ZGINĘŁO JUŻ 1,5 TYS. OSÓB.

Choć liczba wypadków drogowych spada to równocześnie rośnie liczba ofiar śmiertelnych na polskich drogach. W tym roku Komenda Główna Policji częściej niż w ubiegłym zatrzymuje kierujących pod wpływem alkoholu i przekraczających dozwoloną prędkość w obszarze zabudowanym. Eksperci podkreślają, że niezbędne są odpowiednia infrastruktura, egzekwowanie przepisów oraz edukacja samych kierowców, którzy muszą rozumieć, że bezpieczeństwo w ruchu drogowym zależy przede wszystkim od nich samych. Wszyscy, którzy mają pomysł, jak skłonić ich do zdjęcia nogi z gazu, mogą wystartować w konkursie DHL Polska, w którym główną nagrodą jest grant w wysokości 50 tys. zł.

– Od początku tego roku na polskich drogach doszło już do ponad 15 tys. wypadków drogowych, w których zginęło prawie 1,5 tys. osób, a ponad 18 tys. zostało rannych. Porównując to do analogicznego okresu roku ubiegłego, statystyki są lepsze pod względem liczy wypadków i rannych, których jest dużo mniej. Natomiast liczba osób, które poniosły śmierć w wypadkach drogowych, jest większa niż rok temu – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes podinsp. Radosław Kobryś z Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji.

Podobny trend, czyli zmniejszenie liczby wypadków i rannych przy jednoczesnym wzroście liczby osób zabitych, był zauważalny również w ubiegłorocznych statystykach KGP. W 2018 roku zgłoszono policji 31,7 tys. wypadków drogowych, z czego ponad 2,6 tys. ze skutkiem śmiertelnym. To oznacza, że w prawie co dwunastym wypadku zginął przynajmniej jeden człowiek. W sumie w ubiegłorocznych wypadkach zginęły 2 862 osoby, z których 67 proc. na miejscu.

– Przyczyną jest nadmierna prędkość, brawura i pewność siebie, która przeradza się w tragedię – mówi podinsp. Radosław Kobryś.

Najwięcej wypadków drogowych ma miejsce w relatywnie dobrych warunkach atmosferycznych i przy dobrej widoczności. Wtedy kierowcy czują większy komfort jazdy i rozwijają większe prędkości. W tym roku niepokojącym trendem jest też wzrost liczby kierowców nietrzeźwych, którzy prowadzą pod wpływem alkoholu.

– Od dekady obserwowaliśmy coraz mniej takich sytuacji, kiedy zatrzymywaliśmy kierowców jadących na tzw. podwójnym gazie. Niestety w tym roku mamy już ponad 60 tys. przypadków i to jest wzrost powyżej 5 proc. w stosunku do ubiegłego roku – mówi podinsp. Radosław Kobryś.

Jak informuje, w tym roku policja odnotowała również o wiele więcej przypadków przekroczenia prędkości w obszarze zabudowanym powyżej 50 km/h, co wiąże się z zatrzymaniem prawa jazdy na 3 miesiące. Takich sytuacji było już ponad 25 tys., czyli o połowę więcej niż przed rokiem.

– Roczny koszt wypadków drogowych w Polsce to 52 mld zł. Te koszty rosną, ponieważ mamy coraz nowsze i droższe samochody, pojawiają się auta hybrydowe i elektryczne. Koszt obsługi wypadków drogowych po stronie policji i straży pożarnej, a także koszt ubezpieczenia tych pojazdów jest droższy. W związku z tym kwota rośnie, pomimo spadku liczy wypadków. Dlatego wszyscy powinniśmy być zainteresowani obniżeniem tych statystyk, bo wtedy spadnie też koszt wypadków, ubezpieczenia i obsługi ubezpieczenia, opieki szpitalnej czy rehabilitacji – wylicza Adam Sobieraj, prezes Fundacji Drogi Mazowsza.

Jak podkreśla, filarem bezpieczeństwa na drogach są trzy elementy: dobra infrastruktura, policja, która wyegzekwuje przepisy ruchu drogowego, oraz edukacja kierowców, którzy muszą rozumieć, że bezpieczeństwo w ruchu drogowym zależy przede wszystkim od nich samych.

– Każdy uczestniczy w ruchu drogowym, nawet będąc pieszym i wychodząc na chodnik czy wsiadając na rower. Jeżeli nie wyedukujemy ludzi, dlaczego mają się zatrzymać na czerwonym świetle, dlaczego muszą zareagować na żółte światło czy zwolnić przed przejściem dla pieszych, nie osiągniemy sukcesu na miarę Szwecji, Wielkiej Brytanii czy Francji. Francuzi jako pierwsi policzyli koszt wypadków drogowych i stwierdzili, że ich na to nie stać – podkreśla Adam Sobieraj.

– Musimy przede wszystkim zmienić swoją mentalność i pamiętać, że na drodze mamy być partnerami dla innych, a nie egoistami. Na drodze nie ma słowa „ja”. Chodzi tu szczególnie o tych kierujących, którzy myślą, że są najlepsi, mają najlepszy wzrok, słuch i refleks. Trzeba pamiętać, że na drodze są też inni uczestnicy ruchu drogowego, którzy może nie są tak sprytni i sprawni, ale też mają prawo korzystać z drogi publicznej – dodaje podinsp. Radosław Kobryś.

Wszyscy, którzy mają pomysł na to, jak poprawić bezpieczeństwo ruchu drogowego, skłonić kierowców do zdjęcia nogi z gazu albo przysłużyć się pieszym i rowerzystom, mogą zgłosić się do konkursu „Bezpiecznie z DHL”, w którym nagrodą jest grant w wysokości 50 tys. zł na realizację zwycięskiego pomysłu. Celem konkursu jest promowanie projektów na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego i zmniejszenia liczby ofiar wypadków drogowych w Polsce.

– Do udziału zapraszamy organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, fundacje, uczelnie oraz firmy. Zakres tematyczny konkursu jest bardzo szeroki, więc zgłosić może się każdy. Proponowane działania mogą dotyczyć kierowców, motocyklistów, rowerzystów, mogą też być skierowane do seniorów bądź dzieci – mówi Magdalena Bugajło, dyrektor ds. komunikacji i PR w DHL Parcel Polska.

Poza spełnieniem podstawowych kryteriów, związanych z celem konkursu, najwyżej oceniane będą projekty innowacyjne oraz te, które zakładają wykorzystanie nowych technologii. Projekty można zgłaszać do 26 września br.

– Każdego dnia na polskie drogi wyjeżdża około 3,5 tys. naszych kurierów oraz około 1 tys. kierowców transportu liniowego. To sprawia, że czujemy się odpowiedzialni za poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz jego użytkowników. Wspieramy bezpieczeństwo drogowe od wielu lat jako partner akcji „Bezpieczny przejazd”, która ma na celu poprawę bezpieczeństwa w obrębie przejazdów kolejowych. Aktywnie prowadzimy też szkolenia naszych kurierów w zakresie prawidłowego zachowania i udzielania pierwszej pomocy. Nie są to szkolenia obowiązkowe, ale chętnych nie brakuje. W tym roku udział w nich wzięła już setka kurierów, kolejną edycję mamy przewidzianą na wrzesień – mówi Magdalena Bugajło.