Pokolenie Z: pieniądze i technologie czy tradycyjne wartości?

Przeczytaj także: Pokolenie Z: życie i zakupy online przestały bawić młodych?

Z badania Mastercard wyłania się obraz młodego pokolenia Polaków polegającego finansowo głównie na rodzicach, ale starającego się zdywersyfikować swoje źródła dochodu. Średni miesięczny dochód polskiego przedstawiciela pokolenia Z wynosi 363 euro (ok. 1650 zł). Dla co trzeciego z nich (33%) rodzice są nadal głównym źródłem utrzymania, dla co czwartego (25%) praca na cały etat, zaś dla ponad co piątego (22%) praca na pół etatu. Czują się zależni od swoich rodziców i zmiana tego status quo jest jednym z ich priorytetów w najbliższym czasie. Ich głównym celem jest zakończenie edukacji i zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych.

Relacje i wartości ważniejsze od pieniędzy

Choć pieniądze są ważne, to właśnie relacje z innymi ludźmi przedstawiciele polskiego pokolenia Z cenią sobie najbardziej. Niemal połowa ankietowanych (48%) zgadza się, że w życiu jest wiele rzeczy ważniejszych od pieniędzy. Zapytani o wartości, które są dla nich najważniejsze, wskazują na rodzinę (64%), zdrowie (60%), uczucia (60%) i przyjaciół (48%). Wbrew powszechnie panującemu przekonaniu deklarują, że nic nie zastąpi rozmów w cztery oczy, a 61% z nich lubi spędzać wolny czas z innymi (zwłaszcza z przyjaciółmi), niż samemu.

To przywiązanie do wyższych wartości znajduje swoje odzwierciedlenie także w trosce o kwestie społeczne i ekologiczne. Ponad połowa (58%) respondentów z Polski deklaruje, że przekazuje datki na rzecz fundacji i organizacji pozarządowych, a 22% angażuje się w wolontariat. Kiedy myślą o przyszłości globu, problem głodu na świecie jest jedną z ich najczęstszych trosk (27%).

Jako prawdziwi idealiści, młodzi ludzie biorą odpowiedzialność za kształtowanie przyszłości, uznając obecne wyzwania środowiskowe i społeczne za istotne. To między innymi dlatego oczekują od marek, że te również podejmą działania w tym obszarze. W Mastercard rozumiemy tę potrzebę pokolenia Z i wiemy, że zrównoważony rozwój i chęć pomocy innym są dla nich ważne. Dlatego umożliwiamy im to m.in. poprzez nasze inicjatywy Priceless Causes, wspierające różne cele społeczne i charytatywne - mówi Marta Życińska, dyrektor ds. marketingu i komunikacji na Europę Środkowo-Wschodnią w Mastercard Europe.

Cyfrowi smart shopperzy

Generacja Z to pierwsze pokolenie urodzone w czasach powszechnej dostępności internetu, wobec czego nie może dziwić, że jest ono nierozerwalnie związane ze światem cyfrowym. Młodzi Polacy regularnie korzystają z mediów społecznościowych, aby być na bieżąco z informacjami ze świata, kontaktować się ze znajomymi czy rozwijać swoje pasje. Do najpopularniejszych platform społecznościowych należą Facebook (95%), YouTube (93%) oraz Instagram (78%).

Aż 73% ankietowanych z Polski biorących udział w badaniu Mastercard korzysta z mediów społecznościowych jako głównego źródła informacji i inspiracji, a taki sam odsetek respondentów codziennie rozmawia ze swoimi przyjaciółmi za pośrednictwem komunikatorów typu Messenger czy WhatsApp. Ponadto chętnie korzystają z cyfrowej rozrywki, przynajmniej raz w tygodniu słuchając muzyki na platformach streamingowych (91%), oglądając filmy czy seriale (77%) lub grając w gry wideo (61%).

Dla tych technologicznie zaawansowanych, będących niemal nieustannie podłączonymi do internetu młodych ludzi, naturalnym środowiskiem jest e-commerce. Aż 84% przedstawicieli pokolenia Z z Polski kupuje w internecie przynajmniej raz w miesiącu, najczęściej sięgając po odzież (70%), jedzenie (54%), kosmetyki (48%) i rozrywkę (47%). Jednocześnie pozostają świadomymi konsumentami, którzy uwielbiają promocje. 80% ankietowanych z Polski przyznało, że zawsze sprawdza oferty u różnych sprzedawców, zanim zdecyduje się na zakup danego produktu, a 84% weryfikuje cenę upatrzonego produktu, szukając promocji w innym miejscu.

Wygoda płatności

Kupując w e-commerce, Polacy chętnie korzystają z cyfrowych płatności. Najbardziej popularną metodą wśród polskich ankietowanych są przelewy natychmiastowe i BLIK (57%), choć konsumenci sięgają też po karty debetowe (27%) czy portfele mobilne, jak Apple Pay czy GPay (12%). Co ciekawe, najbardziej popularnym sposobem płatności w Europie Środkowo-Wschodniej jest płatność za pobraniem, chociaż na ten wynik wpływ miała duża popularność tej formy rozliczania się w niektórych krajach, m.in. w Serbii (67%) czy Bułgarii (60%) – w Polsce płaci w ten sposób 25% konsumentów.

Pokolenie Z traktuje wygodę, która wiąże się z technologią, jako coś oczywistego. Marki, które chcą rządzić w ich cyfrowym świecie muszą oferować łatwość obsługi, szybkość i bezproblemowe doświadczenia, najlepiej wszystko dostępne w smartfonie. Dotyczy to zakupów, płatności, finansów i wszystkich innych rodzajów usług. Warto śledzić te preferencje pokolenia Z, bo to one są dominującymi trendami rynkowymi jutra – mówi Marta Życińska.

Zbliżeniowo znaczy mobilnie

Ze względu na szybkość i wygodę, młodzi w sklepach stacjonarnych wolą płacić bezgotówkowo. 84% najmłodszych polskich konsumentów płaci kartą, a 76% ankietowanych sięga po nią częściej, niż po gotówkę.

Jednocześnie młodzi Polacy przodują, jeśli chodzi o korzystanie z płatności zbliżeniowych – płaci w ten sposób 79% konsumentów (na drugim miejscu Czesi – 76%), przy średniej dla regionu na poziomie 58%.

Coraz bardziej na popularności zyskują zbliżeniowe płatności telefonem, które są możliwe m.in. dzięki technologii tokenizacji Mastercard. Wśród ankietowanych z Polski korzysta z nich 39% (przy średniej dla regionu 38%), przy czym kolejne 34% deklaruje, że będzie w ten sposób płacić w przyszłości. Płatności mobilne największą popularnością cieszą się w Rumunii (49%), Czechach (42%) i na Ukrainie (42%).

Niemal połowa młodych Polaków (45%) deklaruje, że płaci kartą, jeśli tylko mają taką możliwość – to najwyższy wynik spośród wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Jedną z największych przeszkód płatności bezgotówkowych jest brak odpowiedniej infrastruktury w postaci terminali POS. 42% przedstawicieli pokolenia Z z Polski zgodziło się ze stwierdzeniem, że wciąż jest zbyt mało miejsc, gdzie można płacić kartą. Najbardziej jednak ten problem doskwiera ankietowanym z Rumunii (55%).

Bankowanie w aplikacji

Oprócz zakupów czy rozrywki, pokolenie Z chętnie korzysta z cyfrowych rozwiązań także w bankowości. Spośród krajów regionu to w Polsce cyfrowa bankowość jest wśród młodych ludzi najbardziej popularna – korzysta z niej 95% ankietowanych, przy średniej dla wszystkich państw na poziomie 82%. Dla polskich przedstawicieli pokolenia Z jednym z kluczowych czynników przy wyborze instytucji finansowej jest dobra aplikacja mobilna banku (32%), a ważniejsze pozostają jedynie koszt produktów/usług (52%) oraz reputacja danej instytucji (37%).

Informacje o badaniu
Jakościowe i ilościowe badanie, zrealizowane przez Kantar TNS na zlecenie Mastercard w marcu i kwietniu 2021 r. W badaniu ilościowym ankietowanych przepytywano metodą wywiadów internetowych (CAWI). Próba badawcza: 6600 respondentów w wieku 18-24 lata, z 11 państw: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Grecja, Polska, Rumunia, Serbia, Słowenia, Ukraina, Węgry. W jakościowej części badania ponad 140 osób uczestniczyło w 7-dniowej platformie online, za pośrednictwem której dzielili się swoimi spostrzeżeniami nt. ich codzienności i podejścia do finansów.