Dzień Bezpiecznego Komputera. Jak zachować ostrożność w sieci?

Przeczytaj także: Dzień Bezpiecznego Komputera. Jak dbać o bezpieczeństwo w sieci?

Z różnego rodzaju badań wynika, że choć w internecie spędzamy coraz więcej czasu, nasza troska o bezpieczeństwo wciąż kuleje. Z badania Fundacji Rozwoju Rynku Finansowego i Provident Polska wynika, że tylko co 3. osoba sprawdza regularnie, czy ich komputer nie jest zainfekowany. Co ciekawe, częściej robią to seniorzy. 8 na 10 z nich deklaruje, że sprawdza swoje urządzenia, a aż 50 proc. z nich robi to przynajmniej raz w miesiącu. Im młodsze osoby, tym rzadziej kontrolują swoje komputery. Tylko 25 proc. osób w wieku 18-24 lata przynajmniej raz na cztery tygodnie sprawdza bezpieczeństwo swoich komputerów. To najrzadziej spośród wszystkich grup wiekowych – w grupie 30- i 40-latków wskaźnik deklaracji wynosi bowiem średnio 40 procent.

Ze skanowaniem telefonów komórkowych jest jeszcze gorzej – co 3. osoba przyznaje, że nigdy do tej pory nie zweryfikowała, czy ich komórka jest bezpieczna i czy nie są narażeni na kradzież danych wrażliwych z urządzenia.

Z okazji Dnia Bezpiecznego Komputera, który przypada na 12 października, warto przypomnieć kilka podstawowych zasad, jak zachowywać ostrożność w sieci i troszczyć się o bezpieczeństwo swoich urządzeń.

1. Regularnie aktualizujmy oprogramowanie

Wyskakujące co jakiś czas na ekranie komputera powiadomienie o pojawieniu się nowej wersji użytkowanego przez nas systemu, programu czy aplikacji to informacja, której nie powinniśmy ignorować. Regularna aktualizacja systemu to podstawowy krok do zachowania bezpieczeństwa naszego urządzenia, gdyż z każdą nową wersją systemu uzupełniane są wcześniejsze luki, nie tylko w funkcjonalności danej aplikacji czy programu, ale też w zasadach zachowania bezpieczeństwa i prywatności. Aktualizacja ma za zadanie skorygować wcześniej pojawiające się błędy. Zatem nie bagatelizujmy systemowych powiadomień i poświęćmy kilka minut na update swojego systemu.

2. Co najmniej raz w miesiącu skanujmy swoje urządzenia

Zapominanie o regularnym skanowaniu komputera i telefonu komórkowego to cyfrowy grzech nie jednego Polaka. Tymczasem istnieje wiele rozwiązań, w tym bezpłatnych programów, które pozwalają wykryć szkodniki zainstalowane na naszym urządzeniu. Wirusy to duże zagrożenie – niektóre tylko spowalniają system, ale niektóre wykradają nasze dane i hasła, np. do bankowości elektronicznej, co może nas słono kosztować – dlatego starajmy się na bieżąco usuwać złośliwe oprogramowanie. Ustalmy sobie z góry jeden określony dzień w miesiącu, w którym będziemy skanować komputer i telefon, możemy w tym celu ustawić przypomnienie w telefonie.

3. Stosujmy silne i różne hasła

Te same hasła do różnych aplikacji, zapisywanie ich na kartce bądź hasła w stylu: „12345” czy „qwerty” to nadal nie obca nam praktyka. Miejmy jednak świadomość, że złamanie takiego hasła przez profesjonalistę zajmuje dosłownie kilka sekund! Silne hasło powinno składać się z co najmniej 8 znaków, w tym cyfr, małych i dużych liter, a najlepiej dodać także jakiś znak specjalny. I co ważne, nie poprzestawajmy tylko na utworzeniu takiego hasła, ale pamiętajmy o jego regularnej zmianie. Pilnujmy też, by nikt oprócz nas nie wiedział o stosowanych przez nas hasłach i aby do każdego systemu mieć inne hasło.

4. Ogólnodostępna sieć wifi? Zachowaj ostrożność

Publiczna sieć wifi, np. w kawiarni, na lotnisku lub w hotelu, powinna być dla nas ostatecznością. A to dlatego, że mimo iż jest darmowa, to jednak jest też niezabezpieczona. Ostrożniejszym zachowaniem będzie korzystanie z własnego pakietu danych w telefonie komórkowym oraz ewentualne połączenie przez funkcję hotspot swojej komórki z komputerem. Jeśli jednak nie mamy innego wyjścia i musimy połączyć się z ogólnodostępną siecią, wcześniej wylogujmy się ze wszystkich aplikacji (przede wszystkim z mediów społecznościowych, poczty i bankowości elektronicznej) i usuńmy pliki cookies. Jak radzi Agnieszka Wachnicka, prezes FRRF: „Starajmy się do minimum ograniczać sytuacje, kiedy musimy zalogować się do konta w banku lub dokonać innej transakcji płatniczej, korzystając z publicznej sieci wifi. Nigdy nie możemy mieć pewności, czy sieć, z jakiej aktualnie korzystamy faktycznie przynależy, np. do kawiarni, w której jesteśmy, czy może jest to tylko zbieżna nazwa, która ma nas celowo wprowadzić w błąd i uśpić naszą czujność”.

5. Pomoc przez zdalny pulpit może okazać się oszustwem

Chyba każdy użytkownik komputera chociaż raz zetknął się z awarią komputera, którą trudno było usunąć samodzielnie. Ale nawet w takich sytuacjach, gdy nie wiemy jak naprawić nasze urządzenie, bądźmy ostrożni w przekazywaniu dostępu do naszego urządzenia przez aplikacje tzw. zdalnego pulpitu. Jeśli nie mamy pewności, kto jest po drugiej stronie ekranu, nie instalujmy tego typu programów. Pod pozorem pomocy i naprawy komputera, ktoś bowiem może wykraść wszystkie nasze dokumenty z urządzenia wraz z hasłami i kodami dostępu do różnych aplikacji i programów. Uważajmy też na telefony od rzekomych pracowników banków, instytucji finansowych lub firm inwestycyjnych, którzy, używając różnych argumentów, będą nas nakłaniać do zainstalowania tego rodzaju aplikacji na swoim komputerze. To typowe oszustwo, które mocno nasiliło się w czasie pandemii. Odbierając taki telefon, jak najszybciej się rozłączmy.