Przemysł motoryzacyjny: nowy rekord i trudności w III kw. 2021 r.

Przeczytaj także: Przemysł motoryzacyjny: nowe rekordy w I poł. 2021 r.

Produkcja sprzedana

Po trzech kwartałów 2021 r. produkcja sprzedana w grupie PKD 29 (produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep) wyniosła 122,34 mld złotych. To o 21,2 proc. więcej niż w analogicznym okresie zeszłego roku. Uzyskana wartość jest nowym rekordem dla tego okresu roku. Jednak w samym III kwartale nastąpił dwucyfrowy spadek.

Produkcja sprzedana w tym kwartale wyniosła około 34,5 mld złotych - mówi Rafał Orłowski, Partner w AutomotiveSuppliers.pl. - To o 4,15 mld złotych mniej niż przed rokiem (-10,7 proc.).

Niższa wartość produkcji sprzedanej to efekt ograniczeń produkcji, których kumulacja miała miejsce właśnie w tym kwartale.
Niezmiennie większość przychodów w tej grupie generują producenci części i akcesoriów (PKD 29.3). Produkcja sprzedana wytwórców komponentów po trzech kwartałach 2021 roku osiągnęła wartość 72,07 mld złotych (+29,0 proc.). Tu także padł nowy rekord. Dwucyfrowy wzrost dotyczył również producentów pojazdów i silników (PKD 29.1) oraz producentów przyczep i naczep (PKD 29.2) - odpowiednio: o 11,8 proc. (40,96 mld złotych) i o 47,8 proc. (5,23 mld złotych).

Spośród trzech rodzajów producentów motoryzacyjnych w III kwartale br. produkcja sprzedana spadła tylko u producentów pojazdów i silników (-25,7 proc.). Nastąpił natomiast minimalny wzrost produkcji sprzedanej u producentów części i akcesoriów (+0,03 proc.) oraz znaczący wzrost u producentów przyczep i naczep (+41,0 proc.).

Zatrudnienie

Po trzech kwartałach 2021 roku przeciętne zatrudnienie w zakładach produkcyjnych pojazdów, przyczep i naczep oraz części i akcesoriów, zatrudniających więcej niż 9 osób (PKD 29) wyniosło 200,5 tys. W ciągu 12 miesięcy liczba miejsc pracy tylko nieznacznie się zmieniła - odnotowano minimalny wzrost o 0,02 proc. (trzy kwartały 2020: 200,1 tys.).

Jednak w stosunku do kwartału wcześniej nastąpił spadek, o 0,5 tys. (dwa kwartały 2021: 201,1 tys.).

Po pewnej poprawie w II kwartale bieżącego roku, mocne ograniczenie
w produkcji w III kwartale wymusiło na części producentów, szczególnie u dostawców komponentów, redukcję zatrudnienia - ocenia Rafał Orłowski, Partner w AutomotiveSuppliers.pl. - Dotyczy to w głównej mierze firm, zatrudniających nie więcej niż 50 osób.

W grupie firm średnich i dużych (powyżej 49 osób) przeciętne zatrudnienie po trzech kwartałach 2021 r. wyniosło 192,4 tys., czyli tyle samo co kwartał wcześniej a jednocześnie o 1,9 proc. więcej niż przed rokiem (trzy kwartały 2020 r: 188,8 tys.).

Po dziewięciu miesiącach bieżącego roku przeciętne zatrudnienie u producentów części i akcesoriów wyniosło 146,2 tys. Wobec wyników po I półroczu 2021 r. nie nastąpiła zmiana. Natomiast w stosunku do analogicznego okresu 2020 r. miał miejsce wzrost o 2,9 tys. (+2,0 proc.). Wyższe, w stosunku do zeszłego roku, było także przeciętne zatrudnienie u producentów pojazdów i silników (PKD 29.1) - 34,7 tys. (+0,2 proc.) jak i w zakładach wytwarzających przyczepy i naczepy (PKD 29.2) - 11,5 tys. (+6,6 proc.).

Eksport

W okresie trzech kwartałów 2021 r. wartość eksportu przemysłu motoryzacyjnego z Polski wyniosła 23,93 mld euro. Osiągnięta wartość jest nie tylko o 21,4 proc. wyższa niż w analogicznym okresie zeszłego roku ale to także nowy rekord dla eksportu w pierwszych trzech kwartałach roku.

Tak jak w przypadku produkcji sprzedanej w samym III kwartale nastąpił spadek eksportu, i to dwucyfrowy - mówi Rafał Orłowski. - W okresie lipiec-wrzesień br. na rynki zagraniczne trafiły produkty motoryzacyjne na łączną kwotę 6,82 mld euro. To o 11,8 proc. mniej niż w III kwartale 2020 roku.

W przedostatnim kwartale 2021 roku najważniejszym zagranicznym partnerem nadal pozostają Niemcy (34,22 proc. całości). Wartość eksportu do naszego zachodniego sąsiada wzrosła 24,31 proc. (8,19 mld euro). Kolejnymi rynkami zbytu są: Francja (7,28 proc. całości, 1,74 mld euro, +16,76 proc.), Włochy (6,66 proc. całości, 1,59 mld euro, +29,72 proc.) i Czechy (5,74 proc. całości, 1,37 mld euro, +5,19 proc.),

Przez trzy kwartały br. eksport części i akcesoriów osiągnął poziom 9,0 mld euro, o 18,37 proc. więcej niż przed rokiem. Tu także został ustawiony nowy rekord dla trzech pierwszych kwartałów roku. W trzecim kwartale eksport komponentów spadł o 8,9 proc. (z największym procentowym spadkiem we wrześniu -17,4 proc.)

Największym rynkiem nadal są Niemcy (31,86 proc. całości). Eksport do naszego zachodniego sąsiada wzrósł o 14,15 proc. (2,86 mld euro). Kolejnymi odbiorcami są: Czechy (9,25 proc. całości, +20,1 proc.), Słowacja (7,39 proc., +15,74 proc.) oraz Włochy 4,7 proc., +5,45 proc.).

Dzięki podwojeniu rok do roku wartości eksportu (+105,7 proc.), na drugą pozycję awansowały baterie litowo-jonowe do aut elektrycznych i hybrydowych. Nowy rekord dla tej grupy produktów motoryzacyjnych to 4,55 mld euro. Baterie do aut elektrycznych, w odróżnieniu od innych produktów motoryzacyjnych, odnotowały wzrost eksportu także w III kwartale roku. W okresie trzech kwartałów 2021 r. były one głównie eksportowane do Niemiec (47,84 proc. całości eksportu baterii, wzrost o 1145 proc.!), Meksyku (14,5 proc., +178 595 proc.!) i Francji (10,71 proc., +1149,8 proc.!).

Podsumowanie

Wyniki po trzech kwartałach pokazują jak dynamicznie zmienia się w 2021 roku sytuacja w przemyśle motoryzacyjnym. W pierwszych miesiącach roku produkcja pojazdów i komponentów odbywała się na bardzo wysokich obrotach. Jednak rozwijający się w kolejnych miesiącach kryzys w dostawach półprzewodników bardzo mocno ograniczył działalność całego łańcucha dostaw. Utracona produkcja w III kwartale (-3,4 miliona pojazdów na całym świecie) jest ponad dwukrotnie wyższa (2,4 razy) od straty w I kwartale 2021 roku (-1,4 mln). Dlatego w Polsce, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej nastąpiły, spadki wyników (produkcja sprzedana, eksport) w przedostatnim kwartale roku.

Czy powinniśmy oczekiwać pogorszenia także w IV kwartale 2021 roku? Z danych zebranych przez AutomotiveSuppliers.pl w najnowszym „Barometrze dostawców motoryzacyjnych w Polsce” za IV kwartał, że aż 85,3 proc. respondentów twierdzi, że ich finalnie przychody w ostatnim kwartale tego roku będą gorsze od wcześniejszych założeń budżetowych (na ten okres rozliczeniowy). Jednocześnie co 3. pracodawca (36,6 proc.) w sektorze dostawców zadeklarował redukcję zatrudnienia. To o 5,7 punktu procentowego więcej niż w poprzednim Barometrze.