Tydzień 40/2006 (02-08.10.2006)

Przeczytaj także: Tydzień 39/2006 (25.09-01.10.2006)

• Wobec braku postępu w negocjacjach w sprawie liberalizacji światowego handlu trwają poszukiwania innych rozwiązań. Unia zapowiada liberalizację swojej polityki handlowej. Jednym z jej elementów ma być podpisywanie porozumień o wolnym handlu. Tego typu porozumienia mają być podpisane z Indiami, Rosją, krajami Zatoki Perskiej, krajami ASEAN (m.in. Tajlandią, Malezją, Singapurem i Wietnamem), Południową Koreą i krajami Ameryki Południowej. Jednak Unia w tym zakresie ostrożnie podchodzi do Chin. Mimo, że spełniają one wymagane kryteria, to jednak pełne otwarcie unijnego rynku na handlu z tym krajem zdaniem KE byłoby zbyt ryzykowne dla unijnych krajów.
• Według Eurostat-u stopa bezrobocia w sierpniu w całej Unii wyniosła 8%, a w strefie euro jest ona na poziomie 7,9%. Najniższy poziom bezrobocia jest w Danii (3,7%), Holandii (3,8%), Estonii (4,2%), Irlandii (4,4%) i Luksemburgu i Austrii (4,8%). Najwyższy poziom bezrobocia jest w Polsce (15,0%), na Słowacji (13,1%) w Grecji (9,2%), we Francji (8,8%) i Belgii (8,6%).
• Największe spadki stopy bezrobocia w sierpniu odnotowano w Estonii (z 7,5% do 4,2%), na Litwie (z 7,7% do 5,7%),w Danii (z 4,7% do 3,7%) i na Łotwie (z 8,9 % do 7,2%). Natomiast największy wzrost bezrobocia odnotowano w Wielkiej Brytanii (z 4,6% w czerwcu 2005 do 5,4% w czerwcu 2006) i na Węgrzech (z 7,3% do 7,6%). Według GUS stopa bezrobocia w sierpniu wyniosła 15,5%.
• Europejski Bank Centralny (EBC) podwyższył stopy procentowe o 25 bp do 3,25% (w przypadku głównej stopy referencyjnej). To czwarta podwyżka stóp przez EBC w tym roku.
• Rząd Słowacji poinformował o wstrzymaniu prywatyzacji sześciu firm ciepłowniczych, największego producenta uzbrojenia DMD, oraz wstrzymał sprzedaż lotniska w Bratysławie.
• Pocieszająca wiadomość z Komisji Europejskiej. Europejskie firmy zwiększają wydatki na badania naukowe oraz rozwój (w ubiegłym roku wydatki wzrosły o prawie 5%). Oznacza to, że Europa zwiększa swoje szanse na skuteczne konkurowanie z firmami amerykańskimi. W rankingu 50 firm, które najwięcej wydają na badania naukowe i rozwój po 18 pochodzi z Europy i ze Stanów Zjednoczonych, natomiast 10 pochodzi z Japonii, 2 ze Szwajcarii i 2 z Korei Południowej.
• Francuskie Zgromadzenie Narodowe zgodziło się na prywatyzację koncernu Gaz de France. Zniesiony ma być przepis, który dotąd nie pozwalał rządowi sprzedać więcej niż 20% akcji GdF. Rząd Francji chce połączyć GdF z koncernem Suez, tworząc wielki paneuropejski koncern energetyczny, a wartość tej transakcji jest szacowana na 72 mld euro. W rządowych planach jest pozostawienie w rękach państwa jednej trzeciej akcji GdF, co ma zapewnić mu kontrolę nad tą firmą. Tę koncepcję ogłosił francuski rząd po ofercie włoskiego koncernu Enel, który chciał wykupić Suez. Teraz trzeba jeszcze czekać na zgodę Komisji Europejskiej, która będzie badać, czy to rozwiązanie nie zagraża zasadom konkurencji obowiązującym w Unii.
• Unijny Trybunał rozpatrując zgodność opłaty rejestracyjnej dla samochodów na Węgrzech orzekł, że nie jest ona zgodna z prawem unijnym. Wygląda na to, że opartą na podobnych zasadach akcyzę w Polsce od samochodów sprowadzanych z krajów unijnych spotka podobny werdykt, bo w obu krajach auta sprowadzane z zagranicy są wyżej opodatkowane od krajowych i tym samym są droższe. Skutki tej decyzji mogą być poważne dla naszego budżetu, bo należy się liczyć z obowiązkiem zwrotu nieprawnie wymuszonej wysokiej opłaty akcyzowej.
• Coraz bardziej zaawansowane są prace nad projektem ropociągu Transbałkańskiego, który ma łączyć bułgarski port Burgas z greckim miastem Aleksandrupolis. W nim 51% udziałów będą mieli Rosjanie.
• Oddając w tym roku do użytku nową tłocznię gazu na pierwszej nitce gazociągu jamalskiego na Białorusi oraz 500 km gazociągu i pięć tłoczni w Rosji zostanie wreszcie zakończona budowa tej inwestycji. Gazociąg ten transportuje 20% gazu z Rosji do Europy Zachodniej. Na razie nic konkretnego nie mówi się o drugiej nitce rurociągu jamalskiego, która według planów miała być oddana do użytku w 2001 roku...
• Koncepcja zastosowania wobec importu butów chińskich i wietnamskich ceł antydumpingowych uzyskała poparcie większości państw członkowskich. Obuwie sprowadzane z Chin będzie na granicy UE obkładane cłem w wysokości 16,5%, a para wietnamska cłem 10%. Decyzja ta będzie obowiązywała przez dwa lata. W ubiegłym roku tylko z Chin i Wietnamu sprowadzono buty o wartości ok. 4 mld USD. Import skórzanego obuwia z Chin wzrósł w tym czasie o 320%, a z Wietnamu - o ponad 700%. W roku ubiegłym liczba produkowanych w Polsce butów spadła o ok. 15%. W Polsce produkuje się co roku około 35 mln par obuwia, a importujemy ponad 80 mln par (w tym aż 70 mln par z Chin).
• Hiszpański Repsol jak dotąd jest jednym z poważniejszych kandydatów do realizacji naszego gazoportu i do dostaw skroplonego gazu do Polski. Ostatnio Hiszpanie dogadali się z Gazpromem (podpisali list intencyjny) o współpracy w branży gazowej i naftowej. Będą współpracować też w handlu skroplonym gazem z Rosji, między innymi z terminalu, który Gazprom chce wybudować nad brzegiem Morza Bałtyckiego w pobliżu Sankt Petersburga.
• Gazprom podpisał memorandum o współpracy z holenderskim koncernem Gasunie. Holendrzy przejmą od niemieckich udziałowców w Rurociagu Północnym ok. 9% akcji (Gazprom pozostawi sobie 51%). W zamian Gazprom otrzyma pewną część udziałów w spółce BBL budującej gazociąg łączący Holandię z Wielką Brytanią.
• Za ok. 900 mln euro włoski Fiat odkupił od banków 29% akcji Ferrari. Ta transakcja jest przez rynek oceniana jako symboliczne zakończenie kryzysu we włoskim koncernie. W 2002 roku Fiat był w kryzysie i ratował się sprzedając za 775 mln euro 34% akcji Ferrari. Ferrari zakończył 2005 rok zyskiem operacyjnym w wysokości 157 mln euro przy obrotach 1,29 mld euro.
• Potwierdziły się informacje o bliskim połączeniu dwóch rosyjskich firm zajmujących się produkcją aluminium - Rusalu i Sualu. Po fuzji nowa firma będzie miała 12-procentowy udział w światowym rynku. Wartość transakcji wyceniana jest na 30 mld USD.
• Ruszyła eksploatacja podmorskiego rurociągu gazowego Langeled z Norwegii do Wielkiej Brytanii. Jego długość wynosi 1200 km, a koszty ok. 800 mln euro. Jego żywotność szacuje się na 40 lat, a przepustowość ma wynieść ok. 70 mln m3 gazu dziennie.
• W Niemczech generatory oparte na energii wiatru mają moc ok. 20 tys. MW.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CO SŁYCHAĆ W GAZPROMIE I W JEGO INTERESACH

Gazprom konsekwentnie realizuje swoją politykę rozwojową (a mówiąc precyzyjniej: politykę mocarstwową). Jej podstawą są stabilne, wieloletnie umowy dostaw, oraz zarabianie nie tylko na eksporcie, ale także na bardzo opłacalnej sprzedaży detalicznej. Swoją politykę w Europie opiera na liberalizacji unijnego rynku surowców energetycznych i energetyki. Pierwszym sukcesem tej polityki jest rynek austriacki, a partnerem Gazpromu jest austriacki koncern energetyczny OMV. Zaoferował austriackiemu partnerowi wydłużenie do 2027 roku (o 15 lat) kontraktu na dostawy gazu do Austrii. Obecnie dostarcza on 7 mld m3 rocznie, co zaspokaja trzy czwarte potrzeb tego kraju. W myśl umowy Gazprom będzie mógł bezpośrednio sprzedawać austriackim konsumentom w Karyntii, Styrii i Salzburgu ok. 2 mld m³ gazu rocznie. W ten sposób zostanie też spełniony unijny wymóg liberalizacji 20% detalicznego rynku gazu w Austrii.

Można powiedzieć, że jest to pierwszy sukces nowej polityki Gazpromu (a tym samym i Rosji), po nieudanym podejściu do rynku włoskiego (z podpisanej umowy z włoskim koncernem ENI musieli się wycofać, z powodu skandalu, bo na handlu rosyjskim gazem miała zarabiać także firma przyjaciela i partnera w interesach ówczesnego premiera Włoch). Także nie udało mu się w Wielkiej Brytanii przejęcie brytyjskiego koncernu energetycznego Centrica. Analitycy są zdania, że ta precedensowa umowa w ułatwi Rosjanom negocjacje o wejście na rynki detaliczne innych państw Zachodniej Europy. Dodatkową szansę dają im rozpoczynające się negocjacje Rosji z Unia Europejską mające na celu przygotowanie nowego traktatu. Wiele wskazuje na to, że współpraca w dziedzinie energetyki, będzie jednym z najistotniejszych elementów tego traktatu. Jednak zanim zakończą się te negocjacje, Gazprom wchodzi w kolejny etap współpracy z firmami niemieckimi. Razem z niemieckim Wingasem buduje w Haidach magazyn gazu, drugi co do wielkości w Europie Środkowej. Wiele wskazuje na to, że Gazprom ze swoim potencjałem i niemieckie koncerny z ich pozycją w europejskiej gospodarce mają duże szanse zdominować rynek gazu na Starym Kontynencie.

Gazprom działa aktywnie także na swoim, wewnątrzrosyjskim rynku. Ostatnio kupił 20% akcji spółki Novatek (wycenianych na 2,5 mld USD), który dotąd był największym i niezależnym od Gazpromu producentem gazu w Rosji (30 mld m3 gazu rocznie z szansami zwiększenia wydobycia do 50 mld m3 w ciągu najbliższych 3 lat). Transakcję zawarła ZGG - niemiecka spółka Gazpromu. Akcjami tej firmy był zainteresowany francuski Total (oferował 1 mld USD za 25% akcji, gwarantujących blokowanie strategicznych decyzji), lecz Kreml zablokował ją.

Z ostatniej chwili: Rosja i Kazachstan będą wspólnie sprzedawać gaz do Europy Zachodniej. Gaz z kazachskich złóż Karaczaganak będzie eksportowany przez rosyjski rurociąg Orenburg. Kazachstan będzie miał w nim 50% udziałów. Partnerami biznesowymi w tym przedsięwzięciu będą KazMunaiGaz i Gazprom (wartość przedsięwzięcia 1,5 mld USD).