Co mówią CEO o gospodarce, problemach i przyszłości firm?

Przeczytaj także: CEO wierzą, że spowolnienie gospodarcze to szansa na rozwój firmy?

Spowolnienie gospodarcze jest faktem, a perturbacje z nim związane zataczają coraz szersze kręgi. Różnią się jedynie jego natężenie i efekty – na poziomie poszczególnych krajów, sektorów oraz indywidualnych firm. Z badania EY CEO Outlook Pulse wyraźnie wynika, że polscy prezesi są bardziej optymistycznie nastawieni do skali spowolnienia niż respondenci w globalnej próbie badania.

Sześciu na 10 prezesów ankietowanych przez EY w Polsce uważa, że spowolnienie w globalnej gospodarce będzie umiarkowane, 40% - że będzie silne. Średnio na świecie opinie rozkładają się po połowie (48% uważa, że spowolnienie będzie umiarkowane, a 50% – silne) – wynika z ostatniej odsłony badania EY CEO Outlook Pulse.


Silniejszego, niż globalne, spowolnienia polscy prezesi spodziewają się na swoim rodzimym rynku. Co drugi ankietowany przyznał, że w jego prognozach spowolnienie w Polsce będzie silne. Ale nadal oznacza to większy optymizm niż cechuje prezesów z innych państw. W globalnym badaniu EY silnego spowolnienia na macierzystym rynku obawia się 56 procent prezesów.

CEO zarządzający polskimi firmami przewidują też (59%), że recesja będzie poważniejsza niż kryzys finansowy z lat 2007-2008. Na świecie uważa tak 56% respondentów badania EY.

Prezesi w Polsce bez wyjątku spodziewają się spowolnienia gospodarczego. Różnią się natomiast co do jego głębokości i trwałości. Pomimo zwiększonej niepewności geopolitycznej w naszym kraju, Polscy CEO są bardziej optymistyczni w swoich oczekiwaniach niż ich koleżanki i koledzy w innych krajach, jak wynika z badania przeprowadzonego przez EY na poziomie globalnym. To kolejny dowód na to, że odporność na zawirowania i idąca z nią w parze przedsiębiorczość stanowią o sile rodzimej gospodarki – mówi Paweł Bukowiński, Partner Zarządzający w Dziale Strategia i Transakcje EY, Lider Doradztwa Dezinwestycyjnego w regionie Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej oraz Azji Środkowej (CESA).

Zmiana planów w reakcji na spowolnienie

W obliczu spowolnienia, prezesi firm zmieniają strategiczne plany. Najwięcej z nich, bo aż 40% (na świecie 41%) rekonfiguruje łańcuchy dostaw. Tyle samo polskich prezesów planuje relokację aktywów operacyjnych (globalnie 36%). Jedna trzecia polskich CEO wycofuje się z niektórych rynków zagranicznych (globalnie 34%). Najciekawsze jest, że prezesi firm w Polsce o połowę rzadziej, niż na świecie opóźniają inwestycje do momentu, gdy sytuacja geopolityczna się wyklaruje – w Polsce taką odpowiedź wskazało 20% respondentów, a na świecie – 44%. To może być oznaką przekonania, że oczekiwanie na klarowność sytuacji może trwać zbyt długo, by zachować konkurencyjność w sytuacji wstrzymywania inwestycji.

W Polsce bez wątpienia jednym z głównych wyzwań jest polityczna niepewność, także biorąc pod uwagę fakt, że 2023 to rok wyborów parlamentarnych. Wskazało ją aż 28% respondentów. Powodem zmiany strategii jest także wojna w Ukrainie i napięta sytuacja międzynarodowa, m.in. odnośnie relacji na linii USA-Chiny. O ile nie dziwi, że wojna w Ukrainie dotyka Polaków bardziej niż prezesów średnio na świecie (17% odpowiedzi w Polsce vs 10% średnio na świecie), o tyle zaskakujące może się wydawać że aż 21% polskich CEO (19% na świecie) zmieniło strategię w efekcie zawirowań na linii dyplomatycznych i ekonomicznych relacji z Chinami.

Zmiany strategii nie wykluczają jednak prowadzenia działań, których celem jest dalszy rozwój polskich przedsiębiorstw. Prezesi firm planują zawieranie joint ventures oraz nawiązanie strategicznej współpracy (63% w Polsce i 58% na świecie) z partnerami. Nie wykluczają też fuzji oraz przejęć, które planuje prawie jedna trzecia polskich CEO (46% w skali globalnej) – mówi Arkadiusz Gęsicki, Partner EY-Parthenon w Polsce i krajach bałtyckich, Lider Transaction Strategy & Execution w Regionie CESA, w zespole Strategia i Transakcje w EY Polska.

Z drugiej strony aż 40% respondentów rozważa wycofanie się z niektórych inwestycji (na świecie takie plany ma nieco mniej, bo 34% prezesów firm). Z kolei nowe inwestycje, o ile nie powstrzyma ich spowolnienie gospodarcze, będą miały miejsce przede wszystkim na tych rynkach, z którymi Polska ma silne polityczne i ekonomiczne związki – tak twierdzi aż 67% respondentów. Podobnie patrzy 78% menedżerów na świecie. Prawie jedna czwarta polskich prezesów (22%) chce podjąć ryzyko i zainwestować na mniej znanych rynkach, dużo więcej niż na świecie (9%).

Polscy przedsiębiorcy są znani z tego, że rozszerzają swoją działalność na te regiony, których rozwinięte gospodarki trochę się boją. Jednocześnie prawie tyle samo polskich, co zagranicznych prezesów zamierza przede wszystkim inwestować w swoich krajach – mówi Arkadiusz Gęsicki.

O badaniu
Globalne badanie EY CEO Outlook Pulse zostało przeprowadzone pod koniec 2022 r. wśród 1,2 tys. prezesów zarządów firm w 22 krajach. Polska część badania została zrealizowana w styczniu i lutym 2023 r. Wzięło w niej udział 30 prezesów polskich przedsiębiorstw o światowym zasięgu. Reprezentowali przede wszystkim sektor produkcji, nauk przyrodniczych (biotechnologia oraz farmaceutyki), a także transport i logistykę, produkty konsumencie, handel, energetykę i bankowość. Większość badanych polskich firm (33%) ma przychody w przedziale 500-999 milionów USD, a 23% to przedział 5 – 9,9 miliardów USD.