Fuzje i przejęcia: rynek M&A stabilny pomimo trudności

Przeczytaj także: Wartość fuzji i przejęć w Polsce spadła w 2024 roku o 49%

Raport „Investing in CEE: Inbound M&A Report 2024/2025" oferuje przegląd aktywności fuzji i przejęć w regionie CEE w 2024 roku oraz przedstawia prognozy dotyczące wyzwań i możliwości w nadchodzących miesiącach.

W sumie w 2024 roku w regionie CEE odnotowano 1270 transakcji o łącznej wartości 27,4 miliarda euro. Choć oznacza to spadek wartości transakcji o 30% w porównaniu z rokiem poprzednim, liczba transakcji wykazała odporność, wzrastając o 3% w porównaniu do 2023 roku.

Był to trudny rok dla regionu – potwierdza Maciej Ptak, Dyrektor działu Doradztwa Finansowego, Forvis Mazars w Polsce. Aktywność w zakresie fuzji i przejęć została zahamowana przez niepewność polityczną i gospodarczą, wywołaną wojną w Ukrainie, kryzysem na Bliskim Wschodzie oraz obawami o kondycję gospodarki niemieckiej. W tym kontekście wyższe stopy procentowe ograniczyły dostępność finansowania dla transakcji.

Pomimo trudniejszych warunków, zwłaszcza w sektorach takich jak motoryzacja i nieruchomości, rynek fuzji i przejęć w regionie CEE nie doświadczył jeszcze fali transakcji związanych z problemami finansowymi.

Jesteśmy przygotowani na cykl restrukturyzacji, ale jak dotąd jeszcze się nie rozpoczął. Najwięcej aktywności wciąż koncentruje się wokół rozwoju, kupna i sprzedaży firm – mówi Andrija Garofulić, Partner w dziale Doradztwa Finansowego, Forvis Mazars w regionie Adriatyku. Jeśli jednak niestabilność się utrzyma, w ciągu najbliższych 12 miesięcy możemy spodziewać się pojawienia okazji związanych z trudną sytuacją finansową oraz procesów restrukturyzacji.

Aktywność w zakresie transakcji private equity (PE) w regionie CEE również była ograniczona w 2024 roku. Warto zauważyć, że wolumen transakcji wykupu systematycznie spadał w regionie od 2021 roku, a w 2024 roku ogłoszono 160 takich transakcji, co stanowi spadek o 2% w porównaniu do roku 2023. Całkowita wartość wykupów podążała za zmiennym trendem, który utrzymywał się w regionie przez większą część ostatniej dekady. 160 wykupów ogłoszonych w 2024 roku miało łączną wartość 5,6 miliarda euro, co stanowi spadek o 18% w porównaniu do roku 2023, jednak wartość ta jest znacznie wyższa od całkowitej wartości z 2022 roku (4,4 miliarda euro).

Pomimo niższych wartości transakcji w porównaniu do roku poprzedniego, istnieją powody do zachowania optymizmu wobec potencjału rynku private equity (PE) w regionie CEE, wspieranego przez rosnące zainteresowanie Europy tym obszarem.

Europejskie fundusze przyczyniły się do stworzenia nowych możliwości, co zwiększyło pewność funduszy PE w zakresie ich rozwoju – mówi Răzvan Butucaru, Partner, Forvis Mazars w Rumunii. Inwestorzy czują się bardziej pewnie, gdy fundusz przeszedł już dokładny proces due diligence. To nie tylko przyczyni się do rozwoju regionu, ale także zwiększy pewność lokalnych przedsiębiorców i pomoże im budować bardziej dojrzałe firmy.

W perspektywie 2025 roku głównymi wyzwaniami będą prawdopodobnie kwestie polityczne, obok wyzwań gospodarczych. Europa, a nie tylko region CEE, stoi przed serią kluczowych wyborów w nadchodzących miesiącach, które mogą prowadzić do znaczących zmian politycznych.

Jednak są również czynniki sprzyjające rozwojowi. Załagodzenie konfliktów w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie prawdopodobnie wpłynie na wzrost zaufania, szczególnie wśród zagranicznych nabywców. Co więcej, być może paradoksalnie globalne napięcia handlowe mogą przyspieszyć renesans produkcji w regionie CEE.

Wszyscy mówią o wojnach handlowych z Chinami. CEE to naturalne miejsce dla produkcji w Europie i przynajmniej część tego procesu wraca do naszego regionu.– mówi Garofulić.

Prognozy wzrostu dla regionu CEE na nadchodzący rok są wyjątkowo pozytywne i zdecydowanie przewyższają te dla sąsiedniej Europy Zachodniej. Jednocześnie pojawiają się sygnały, że luźniejsza polityka monetarna pomaga przełamać impas transakcji, które zostały opóźnione przez spory dotyczące wycen.

Stopy procentowe spadły, a inflacja wydaje się być pod kontrolą, co sprawia, że obecne warunki są znacznie korzystniejsze niż rok temu.” – podsumowuje Lukáš Hruboň, Forvis Mazars w Czechach. „To może mieć pozytywny wpływ na aktywność w zakresie transakcji w 2025 roku.

Dalsze kluczowe wnioski z raportu:

• Regionalne centrum transakcji. Polska, Austria i Rumunia były w 2024 roku liderami w regionie CEE pod względem liczby transakcji M&A, co utrzymuje się jako trend od trzech lat. Jeśli chodzi o łączną wartość transakcji, na pierwszym miejscu znalazły się Węgry z transakcjami o łącznej wartości 6,5 miliarda euro, a następnie Polska (5,8 miliarda euro) i Austria (4,9 miliarda euro). Większość wartości transakcji Węgier pochodziła jednak z zaledwie dwóch dużych transakcji.
• Skupienie na sektorach. Innowacyjne technologie oraz stabilne aktywa przemysłowe były najważniejszymi obszarami zainteresowania dla zagranicznych inwestorów w 2024 roku. Sektor technologii wygenerował największą liczbę transakcji, obejmując 216 transakcji (co stanowi 17% całej aktywności), z czego prawie dwie trzecie (133) zostały przeprowadzone przez nabywców spoza regionu. Po technologii, drugim co do wielkości sektorem przyciągającym zagranicznych inwestorów była branża przemysłowa, która obejmowała 82 transakcje przeprowadzone przez nabywców spoza CEE.
• Mnożniki transakcji jednymi z najniższych w ostatnich latach. Mediana mnożnika EV/EBITDA dla regionu CEE (we wszystkich sektorach) wyniosła 6,7x w latach 2023/24, według danych Mergermarket. Dla reszty Europy wynosił on 9,4x, choć różnica między tymi mnożnikami zmniejszyła się w ciągu ostatnich trzech lat. Co ciekawe, mediana mnożnika EV/EBITDA w regionie CEE wzrosła w 2023/24 w porównaniu do poprzedniego okresu, kiedy wynosiła 6,1x. Dla porównania, mnożnik EV/EBITDA dla reszty Europy spadł, obniżając się o ponad dwa punkty EBITDA w porównaniu do lat 2022/2023.