Tydzień 39/2008 (22-28.09.2008)

Przeczytaj także: Tydzień 38/2008 (15-21.09.2008)

• Produkt krajowy brutto USA wzrósł w II kw. 2008 roku o 2,8% r/r (w I kw. wzrost wyniósł o 0,9%).
• W opinii Marc Fabera, dyrektora zarządzającego Marc Faber Ltd. straty z powodu kryzysu kredytowego w USA mogą wynieść nawet 5 bln USD. Uważa on też, że najlepszym "lekarstwem" dla gospodarki jest pozwolenie na bankructwo niektórych firm.
• Amerykański nadzór bankowy przejął Washington Mutual Inc. Bank ten poniósł wielomiliardowe straty na nieściągalnych kredytach hipotecznych. Za ledwie 1,9 mld WaMu przejął JP Morgan Chase. Bank Washington Mutual zatrudniał 43 tys. osób i istnieje od 119 lat. Jego aktywa były szacowane na ok. 310 mld USD, w tym 188,3 mld w depozytach
• Ponad 160 ekonomistów, w tym trzech laureatów nagrody Nobla, w liście przesłanym do liderów Kongresu 166 ekonomistów wyraziło swoje wątpliwości wobec rządowego planu ratunkowego dla sektora finansów o wartości 700 mld USD dla sektora finansowego i apeluje do Kongresu, aby wstrzymał się z przyjęciem tego planu, aż nie zostanie on dokładniej przeanalizowany. Zwraca uwagę skład tej grupy ekspertów, bo są w niej ekonomiści z różnych dyscyplin ekonomii, w tym makroekonomii, mikroekonomii, ekonomii informacji i teorii gier, reprezentujący różne opcje polityczne, od liberałów i konserwatystów po liberalnych lewicowców. Uważają oni ten plan za "dotację" dla branży finansowej i są zdania, że może ona mieć negatywne konsekwencje dla rynku w długiej perspektywie.
• Ze Światowego Raportu Inwestycyjnego za 2008 przygotowane przez agendę ONZ ds. handlu i rozwoju UNCTAD wynika, że bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) na świecie w 2007 roku wyniosły1,8 bln USD i było to o 30% więcej, niż w 2006 roku. Autorzy raportu spodziewają się w tym roku i w 2009 roku spadku poziomu światowych inwestycji z powodu kryzysu finansowego i spowolnienia gospodarczego.
• Według analityków JPMorgan Chase & Co. W III kw. w amerykańskiej gospodarce będzie stagnacja (poprzednia prognoza przewidywała wzrostu PKB o 0,5%. Przewidują też, że słabnąca gospodarka i spadek inflacji będą czynnikami, które skłonią Fed do obniżki stóp procentowych o kolejne 50 pkt bazowych. Obecnie główna stopa procentowa w USA wynosi 2%. Ten poziom został osiągnięty po, po serii obniżek od września 2007 r. z 5,25%.
• Po 25 latach amerykański Kongres cofnął zakaz wykonywania odwiertów w celu poszukiwania gazu i ropy naftowej pod dnem Atlantyku i Oceanu Spokojnego. Decyzja jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie USA na własne surowce energetyczne. Będą więc przyznawane koncesje na odwierty na obszarze wód federalnych.
• Chiny i Wenezuela (prezydenci krajów Hugo Chavez i Hu Jintao) podpisały porozumienie o wspólnej produkcji w Pasie Orinoko dodatkowych 400 tys. baryłek ropy dziennie. Ropa będzie dostarczana do chińskich rafinerii. Chiński koncern państwowy CNPC jest obecny na wenezuelskim rynku, obecnie produkuje w Wenezueli 120 tys. ropy dziennie, a do tego dochodzi 364 tys. baryłek ropy i produktów naftowych dostarczanych Chinom przez Wenezuelę.
• Konsorcjum brazylijsko-portugalskie Petrobras potwierdziło wczoraj obecność zasobów gazu i lekkiej ropy w podwodnym złożu Jupiter, leżącym około 300 km na wschód od Rio de Janeiro. Złoże znajduje się na głębokości 5773 m p.p.m. Dno morza w tym miejscu znajduje się 2187 m p.p.m.
• W ubiegłym roku rozeszły się wspólne (trwające dekadę) drogi Daimlera i Chryslera. Wówczas Daimler za 7,4 mld USD. Sprzedał 80,1%akcji Chryslera funduszowi inwestycyjnemu Cerberus. Teraz Daimler chce sprzedać 19,9% akcji Chryslera za... 171 mln USD. Ten spadek wartości amerykańskiej firmy to skutek kryzysu w USA, poniesionych strat (400-500 mln USD w I kw. 2008 r., po stracie 1,6 mld USD w 2007 roku).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

GDY KOTA NIE MA (LUB JEST CHORY) TO MYSZY HARCUJĄ

Problemy gospodarcze USA osłabiły ich możliwości skutecznego działania w innych częściach świata. Jednym z głównych problemów światowej gospodarki jest dziś energetyka i dostęp do surowców energetycznych. Gdy USA zajmują się rozwiązywaniem swoich, coraz trudniejszych problemów gospodarczych, Rosja porządkuje sprawy energetyczne na styku swoich interesów tak z azjatyckimi krajami oraz z krajami europejskimi.

1. Zwiększyła więc presję na udziałowców Caspian Pipeline Consortium (CPC), chcąc przejąć kontrolę nad głównym ropociągiem dla eksportu ropy z Kazachstanu do portowego terminala w Noworosyjsku nad Morzem Czarnym. To jedyny rurociąg (długości 1500 km i zdolności transportowej 32 mln ton/rok), który przechodzi przez terytorium Rosji, a nie kontroluje go Transnieft, rosyjski monopolista w eksporcie ropy rurami. CPC jest obecnie silnie zadłużony i może zbankrutować. Rosja ma w rękach decyzję o rozbudowie rurociągu, co mogłoby uczynić to przedsięwzięcie efektywnym ekonomicznie. W rurociągu zaangażowały swoje środki amerykańskie koncerny Chevron i ExxonMobil, a którym zgodę na tę inwestycję wydała administracja Jelcyna. Wydaje się dziś, że zgodę na rozbudowę CPC nie wyda Rosja do czasu, aż nie powstanie kontrolowany przez nią ropociąg przez Bułgarię i Grecję co umożliwi Rosjanom uzyskanie przewagi w handlu ropą wywożoną przez Morze Czarne z Rosji i Kazachstanu. Póki co Rosja kończy negocjacje z Omanem, których celem jest odkupienie 7% akcji CPC i realizując tę transakcję będzie miała 31% udziałów, co pozwoli jej na kontrolę nad tą inwestycją. Warto tu dodać, że BP oświadczyło, że posiadane 6,6% akcji CPC zamierza oddać w zarząd Łukoilowi...

2. Gazprom podwyższa ceny gazu dla sąsiednich republik. I tak Armenia za 1000 m³ będzie płacić 154 USD (dotąd płaciła 110 USD), Białoruś - 210 USD (dotychczas 128 USD), a Ukrainie Gazprom zaproponował ceny europejskie na poziomie 400 USD.

3. Rosja kończy też swoją akcję w stosunku do Gruzji. Po wizycie prezydenta Rosji Dmitrija Miedwiediewa Kazachstan poinformował o rezygnacji z budowy rafinerii w Gruzji (w Batumi nad Morzem Czarnym) i zamiarze sprzedaży sieci gazociągów w Tbilisi (Kazachstan kontroluje firmę Tbilgaz, która zaopatruje w gaz stolicę Gruzji, a także obiekty rządowe). Kazachstan wycofał się też z budowy w Gruzji wielkiego terminalu do eksportu swoich zbóż. Terminal do przeładunku 500 tys. ton ziarna rocznie miał powstać nad Morzem Czarnym w porcie Poti.