Rozwój demograficzny Polski 2009

Przeczytaj także: Rozwój demograficzny Polski 2008

W ponad 2/3 przypadków powództwo o rozwód wnosi kobieta. Natomiast orzeczenie rozwodu z winy żony następuje w niewiele ponad 3% przypadków (wina męża orzekana jest w 20% rozwodów), ale przeważnie - ponad 70% rozwodów - sąd nie orzeka winy. Najczęściej jako przyczynę rozwodu małżonkowie deklarują niezgodność charakterów (1/3 wszystkich rozwodów), kolejne przyczyny to zdrada lub trwały związek uczuciowy z inną osobą (26%) oraz alkoholizm (1/5 rozwodów).

Wśród rozwiedzionych w 2008r. małżeństw ok. 60% wychowywało prawie 40 tys. nieletnich dzieci (będących w wieku do 18 lat). Najczęściej (56% przypadków) sąd przyznaje opiekę nad dziećmi wyłącznie matce, wyłącznie ojcu jedynie w niespełna 4% przypadków, a 38% rozwiedzionych małżeństw wychowuje dzieci wspólnie.

Po obserwowanym w latach 2001-2005 systematycznym wzroście (do prawie 12 tys.) liczby prawnie orzeczonych separacji – w 2009r. po raz kolejny nastąpiło zmniejszenie ich liczby do ok. 3,5 tys. Co roku odnotowuje się też kilka przypadków zniesienia separacji, tj. powrotu do małżeństwa, jednakże większość pozostających w prawnej separacji małżeństw wnosi o rozwód.

Umieralność

Wstępne dane wskazują, że w 2009r. zmarło ponad 387 tys. osób, co oznacza prawie 8 tys. więcej niż w 2008r.; współczynnik umieralności wzrósł o 0,2 pkt do poziomu 10,1‰.

Po okresie spadku umieralności w latach 1992-2002 (wyjątek stanowił rok 1999), od 2003r. obserwuje się wzrost liczby zgonów – przy stosunkowo stałym tempie tego wzrostu. W ogólnej liczbie osób zmarłych ok. 47% stanowią kobiety.

W Polsce odnotowuje się zjawisko wysokiej nadumieralności mężczyzn - widoczne zresztą już wśród chłopców. W młodszych grupach wieku, począwszy od 20-25 lat współczynnik zgonów dla mężczyzn jest 4-krotnie wyższy niż dla kobiet, zaś w starszych grupach wieku - 3 i 2-krotnie wyższy.
Do głównych przyczyn zgonów w Polsce należą choroby układu krążenia i choroby nowotworowe oraz urazy i zatrucia. W zakresie umieralności z powodu chorób układu krążenia obserwuje się istotną poprawę, obecnie stanowią one przyczynę ponad 45% wszystkich zgonów, a w 2000r. – prawie 48%. Niekorzystnym zjawiskiem jest bardzo szybki wzrost liczby zgonów powodowanych chorobami nowotworowymi do 26% ogółu zgonów 2008r., przy jednoczesnym wzroście liczby nowych zachorowań; w 2000r. stanowiły one 23% zgonów. Urazy i zatrucia są przyczyną prawie 7% wszystkich zgonów.

W 2009r. zarejestrowano 2,4 tys. zgonów dzieci w wieku poniżej 1 roku życia (podobnie jak przed rokiem). Pozytywny, obserwowany nieprzerwanie trend malejącej umieralności niemowląt potwierdza współczynnik wyrażający liczbę zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych, który w minionym roku wyniósł 5,6‰ (na początku tego wieku ok. 8‰).

W ogólnej liczbie zmarłych niemowląt ponad 70% umiera przed ukończeniem pierwszego miesiąca życia (w okresie noworodkowym), w tym ok. połowa w okresie pierwszego tygodnia życia. Przyczyną ponad połowy zgonów niemowląt są choroby i stany okresu okołoporodowego, czyli powstające w trakcie trwania ciąży matki i w okresie pierwszych 6 dni życia noworodka, kolejną 1/3 zgonów stanowią wady rozwojowe wrodzone, a pozostałe są powodowane chorobami nabytymi w okresie niemowlęcym lub urazami.