Szanse i zagrożenia dla firm w 2010 r.

Przeczytaj także: Polscy przedsiębiorcy optymistyczni, lecz ostrożni

Ciekawe, że przedsiębiorstwa relatywnie nisko oceniają ryzyka związane z dostępem do zewnętrznego finansowania – ryzyko ograniczonego dostępu do kredytów uznaje za duże i bardzo duże 13 proc. firm, a nie widzi go w ogóle – 27 proc. przedsiębiorstw (w tym 34 proc. przedsiębiorstw dużych oraz 23-27 proc. MSP). To efekt konserwatyzmu polskich przedsiębiorstw – w hierarchii źródeł finansowania środki własne są zdecydowanie na pierwszym miejscu. Ale także efekt dochodów, które firmy wypracowały w poprzednich latach i wysokiej płynności.

Jak, przy tak rysujących się ryzykach, przedsiębiorstwa mają zamiar radzić sobie w 2010 r.?
PKPP Lewiatan podaje, iż widzą wiele szans. Doświadczenia 2009 r. pokazały, że firmy są bardzo elastyczne, mają zdolność do szybkiego reagowania na zmiany zewnętrzne. Tę elastyczność widzą jako swoją największą szansę także w okresie wychodzenia gospodarki z osłabienia gospodarczego. 40 proc. firm uznaje zdolność do adaptacji do zmieniających się warunków za dużą i największą szansę w działalności w 2010 r. Średnia ocena tej szansy wynosi 4,09 punktu (na 5 możliwych). Przy czym największymi zwolennikami elastyczności okazują się firmy duże (51 proc. uznaje tę szansę za dużą i największą). To ciekawe, bowiem z natury są one najmniej elastyczne. Oznacza jednak, że 2009 r. pokazał, że mają tutaj duże rezerwy, które chcą wykorzystywać.
W grupie największych szans przedsiębiorstwa wymieniają te, tkwiące w budowaniu kapitału relacyjnego z klientami (2 miejsce na liście szans) oraz z dostawcami (4 miejsce). Tu także doświadczenia 2009 r. pokazały, że trwałe, dobre relacje z partnerami biznesowymi procentują stabilnością współpracy także w trudnych okresach. Dobre relacje z partnerami biznesowymi będą wpływać na ograniczanie większości ryzyk, które firmy identyfikują.

Przedsiębiorstwa uznają zrealizowane przez osłabieniem gospodarczym inwestycje za swoją silną stronę. Dzisiaj planują ich pełniejsze, efektywne wykorzystanie. To kolejna (trzecia na liście) szansa. Niestety jednocześnie relatywnie niewiele firm widzi szanse w nowych inwestycjach – 24 proc. uznaje je za dużą i największą szansę podczas, gdy 32 proc. nie widzi tu żadnych szans dla siebie, lub widzi te szanse jako minimalne. W efekcie, wg Lewiatana, nie możemy się spodziewać istotnego wzrostu inwestycji w 2010 r.
Przedsiębiorstwa chciałyby także wykorzystać szanse wynikające z osłabienia ich konkurentów (jako dużą i największą szanse widzi to 20 proc. firm – w największym stopniu firmy mikro oraz firmy duże, a w branżach – firmy transportowe). To oznacza, że profesjonalizuje się podejście do działalności gospodarczej w grupie firm mikro, firmy duże zapewne szukają okazji do fuzji i przejęć.

Ekspertów niepokoi, że przedsiębiorstwa w relatywnie niewielkim stopniu widzą swoje szanse w innowacyjności – 51 proc. firm uznaje, że ta ścieżka rozwoju nie jest dla nich (brak szans, małe i bardzo małe szanse łącznie). Natomiast wyraźnie widać, że przedsiębiorstwa wiedzą, że konkurowanie ceną staje się coraz trudniejsze – koszt wynagrodzeń, czyli jednego z najistotniejszych czynników produkcji nie daje im na to już szans. Otwiera to nowe możliwości dla innowacji, ale także potwierdza deklaracje przedsiębiorstw dotyczące planowanych wzrostów wynagrodzeń pracowników w 2010 r., jednak przy braku istotnych zmian w zatrudnieniu.