Sektor MSP w Polsce w latach 2008-2009

Przeczytaj także: Sektor MŚP: ocena II kw. 2010 i prognoza III kw. 2010

Problemem MSP w kontekście zdolności rozwojowych firm może być także niska innowacyjność oraz brak oparcia działalności o nowe technologie oraz innowacje nietechnologiczne. Stąd im mniejsze jest przedsiębiorstwo tym mniejsza jest jego skłonność do wdrażania innowacji oraz prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej, a to z kolei ogranicza jego konkurencyjność w długim okresie. Należy zauważyć jednak stopniową zmianę w świadomości małych i średnich przedsiębiorców odnośnie innowacji. Jedną z przyczyn tego zjawiska jest bez wątpienia nacisk na ten aspekt działalności w programach wsparcia adresowanych do przedsiębiorców.

W kontekście rozwoju MSP autorzy raportu podkreślają konieczność wprowadzania zmian systemowych, które poprawią funkcjonowanie tego sektora w Polsce w dłuższej perspektywie czasowej. W szczególności w sytuacji, kiedy warunki prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce nadal nie sprzyjają działaniom prorozwojowym przedsiębiorstw, w szczególności MSP. W raporcie Banku Światowego Doing Business 2010 Polska znalazła się dopiero na 72 miejscu w rankingu oceniającym gospodarki na świecie pod kątem sprzyjania i ograniczania działalności gospodarczej. Podobny obraz przedstawiają również inne źródła.

Należy zwrócić uwagę na rolę bufora, jaką w polskiej gospodarce odgrywają mikro i małe przedsiębiorstwa. To właśnie te firmy, ze względu na niski poziom zatrudnienia i umiejętność ograniczenia wydatków, są najbardziej elastyczne w obliczu zmieniających się warunków gospodarczych. Ponadto ich stosunkowo wysoka odporność na kryzys wynika po części z ich słabości, tj. niskiej zależności od eksportu i kondycji rynków zagranicznych.

W walce ze skutkami kryzysu niewątpliwym atutem MSP był brak większych ambicji rozwojowych i konserwatyzm w odniesieniu do korzystania z zewnętrznego finansowania. W konsekwencji, większość polskich MSP nie jest zaangażowanych w ryzykowne operacje finansowe, czy wielkie projekty inwestycyjne, których przerwanie mogłoby w negatywny sposób odbić się na ich kondycji. Obecny stopień zadłużenia bankowego małych i średnich przedsiębiorstw stanowi mały procent całkowitych rozmiarów sprzedaży tych firm. Większość MSP jest ponadto zaangażowanych w produkcję usługową, która w najmniejszym stopniu odczuła skutki kryzysu.

Kryzys gospodarczy dosyć ulgowo potraktował polskie przedsiębiorstwa, które co do zasady nie były zmuszone do wdrażania szeroko zakrojonych zmian w dotychczasowym sposobie funkcjonowania. Podobnie sytuacja makroekonomiczna kraju prezentowała się znacznie lepiej niż w innych krajach Unii Europejskiej, które obecnie są zmuszone wrażać bolesne programy naprawy finansów publicznych. Jednak brak niezbędnych zmian, które kryzys mógł stymulować, może okazać się problemem w dłuższym horyzoncie czasu. Już kilkadziesiąt lat temu Joseph Schumpeter pisał o tzw. twórczej destrukcji: kryzysy niszczą, ale też tworzą – nowe, efektywniejsze firmy.

Do pobrania: