Polisy inwestycyjne a oferta TFI

Przeczytaj także: Oszczędzanie pieniędzy w czasie pandemii COVID-19. Jak się zmieniło?

Jak przypomina Mercer, Polska historia ubezpieczeń „inwestycyjnych” rozpoczęła się wraz z powstaniem pierwszych w pełni komercyjnych firm ubezpieczeniowych, a więc na początku lat 90-tych. Zaoferowały one wówczas znane już od lat na świecie ubezpieczeniowe produkty inwestycyjne:

• Ubezpieczenie na życie i dożycie,
• Ubezpieczenie na życie z funduszem inwestycyjnym.

Z czasem polisy na życie z funduszem inwestycyjnym wyparły polisy na życie i dożycie. Te pierwsze najpierw oferowane były w wersjach „samodzielnych” – fundusz lub fundusze były zarządzane samodzielnie przez towarzystwa ubezpieczeń (rzadko funkcję zarządzającego pełnił zewnętrzny asset manager), obecnie coraz powszechniej firmy ubezpieczeniowe dołączają do polis fundusze „zewnętrzne”, m.in. zarządzane przez krajowe towarzystwa funduszy inwestycyjnych.

Przełomem w funkcjonowaniu tego segmentu rynku była reforma emerytalna z 1999 roku. Od tamtej pory polisy inwestycyjne zaczęły bezpośrednio konkurować z ofertą TFI.

W Polsce polisy inwestycyjne stanowiły już trzecią co do wielkości grupę ubezpieczeń wśród ubezpieczeń na życie w 1997 roku. Na początku XXI wieku, ich udział w rynku zwiększył się i polisy inwestycyjne stanowiły już ponad 50% zawieranych umów ubezpieczenia na życie. W 2007 roku składki z tytułu „polis inwestycyjnych” stanowiły 45% składek.

Porównanie kosztów Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych (UFK) do rynku

Jak podaje Mercer, składki przekazywane do ubezpieczycieli są pomniejszane o kilka do kilkunastu procent (mechanizm ten towarzystwa ubezpieczeń nazywają alokacją składek). Dodatkowo firmy pobierają szereg dodatkowych opłat (funkcjonują one pod różnymi nazwami: dystrybucyjna, za zarządzanie, operacyjna, od wypłaty, za przeniesienie środków pomiędzy funduszami, od wypłaty, itd.), nierzadko w formie umorzenia jednostek - taka opłata nie obciąża wówczas aktywów ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, co pozwala wykazać się odpowiednio wysoką stopą zwrotu, zmniejsza natomiast wartość środków zgromadzonych przez inwestora, w efekcie mają oni bowiem mniej jednostek, choć ich jednostkowa wartość dzięki temu nie maleje. W związku z tym porównywanie stóp zwrotu funduszy inwestycyjnych (zarządzanych przez TFI) i ubezpieczeniowych nie daje rzeczywistej informacji na temat efektywnej rentowności działalności inwestycyjnej (zyski ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych mogą być wysokie, choć rzeczywista wartość środków zgromadzonych przez właściciela polisy, na skutek mniejszej liczby posiadanych przez niego jednostek maleje). Towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI) stosują znacznie prostszy sposób poboru kosztów. Ograniczone są one zazwyczaj do dwóch – opłaty dystrybucyjnej, pobieranej od inwestowanej kwoty oraz opłaty za zarządzanie obciążającej wszystkie zgromadzone aktywa. Warto również dodać, iż zadarza się, iż firmy ubezpieczeniowe stosują ponadto różne ceny nabycia i odkupienia jednostek, co stanowi dodatkowy koszt (w praktyce działający jak „opłata od wypłaty”).

Z tego - zdaniem Mercer - wynika zasadniczy wniosek - aby inwestycja była na tym samym poziomie rentowności składki inwestowane w Ubezpieczeniowym Funduszu Kapitałowym powinny być średnio o kilkanaście procent wyższe, aby zapewnić porównywalny realnie poziom stóp zwrotu.