Nieuczciwe stacje paliw

Przeczytaj także: Czarna Lista Stacji Paliw 2004

Obowiązująca od 18 marca 2004 roku ustawa o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych i biopaliw wprowadziła zasady nadzoru nad tym sektorem rynku. Celem regulacji jest wyeliminowanie z obrotu paliw niespełniających wymagań jakościowych.

Przepisy zobowiązują Inspekcję Handlową do prowadzenia kontroli, a Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów między innymi do sporządzania wykazu stacji paliw, laboratoriów akredytowanych do badania jakości oraz przedstawiania regularnych sprawozdań w tym zakresie Komisji Europejskiej.

Na realizację kontroli w 2004 r. Rada Ministrów przeznaczyła z rezerwy celowej kwotę 4,2 mln zł.

Od maja do grudnia 2004 roku badaniem objęto 1898 stacji paliw oraz 60 hurtowni pobierając do analiz 4055 próbek. Średnio 10,7 proc. z nich nie spełniało wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy. Najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w województwach: śląskim (21,75 proc.) i lubelskim (15,13 proc.). Relatywnie najlepsze wyniki przeprowadzonych badań uzyskano w województwach: warmińsko-mazurskim (3,63 proc.) oraz podlaskim (4,05 proc.).

Kontrolę prowadzono z uwzględnieniem ograniczonej liczby parametrów. Nie badano między innymi zawartości wody lub zanieczyszczeń w oleju napędowym. Po wejściu w życie rozporządzenia, które – na wniosek UOKiK oraz IH – przygotowało Ministerstwo Gospodarki i Pracy możliwe będzie ujawnienie rzeczywistej skali nieprawidłowości na tym rynku. Projekt rozporządzenia wskazuje bowiem na dodatkowe parametry, które należy uwzględniać w trakcie kontroli.

Eliminowanie z obrotu paliwa złej jakości jest również związane z sankcjami. Mimo że Inspekcja Handlowa w każdym wypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa przekazywała sprawy organom ścigania, do 10 grudnia 2004 roku prokuratury skierowały do sądów akty oskarżenia jedynie w ośmiu przypadkach. Sąd wydał tylko jeden wyrok skazujący – nałożył grzywnę w wysokości 1 tys. zł.

Ponadto, ze względu na podejrzenie naruszenia warunków udzielonych koncesji na obrót paliwami, w 2004 roku Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki przekazano informacje dotyczące 112 stacji i baz paliwowych. Żadna ze spraw nie zakończyła się jeszcze wymierzeniem kar wobec nierzetelnych przedsiębiorców.

Poprawa jakości paliwa, wynikająca z systematycznych kontroli Inspekcji Handlowej nie byłaby również możliwa bez współpracy ze środkami masowego przekazu, które na bieżąca publikują informacje o nieprawidłowościach.

Ponadto ze względu na liczne skargi oraz informacje o możliwych nieprawidłowościach w obrocie gazem płynnym stosowanym do samochodów, Inspekcja Handlowa przeprowadziła pilotażową kontrolę LPG bazując na nieobligatoryjnych normach. Analiza próbek pobranych w losowo wytypowanych stacjach na terenie północnej Polski wykazała, że aż 41,66 proc. z nich nie odpowiadało wymaganiom jakościowym. Badanie to wskazuje na pilną potrzebę przygotowania właściwego rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy zobowiązującego przedsiębiorców do stosowania wskazanych norm.