Migracja zarobkowa a rozwój mikroprzedsiębiorstw

Przeczytaj także: Rośnie mobilność zawodowa Polaków

Polscy migranci po powrocie do kraju zakładają własne firmy - wynika z badań dr Małgorzaty Grotte, które zawarła w pracy doktorskiej pt. "Rola kapitału polskich migrantów zarobkowych w rozwoju mikroprzedsiębiorstw w Polsce". Praca napisana została pod kierunkiem prof. Andrzeja Hermana w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Prawie połowa respondentów badania ilościowego przyznała, że już w momencie wyjazdu do pracy za granicę myślała o założeniu własnej działalności gospodarczej po powrocie do kraju. Ankietowani stwierdzili, że ograniczenia występujące na rynku pracy (brak pracy i niskie zarobki) oraz na rynku finansowym (trudności z pozyskaniem finansowania na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej) były dla nich jednymi z najważniejszych powodów wyjazdu. „Decyzja o założeniu firmy po powrocie do kraju zdecydowanie częściej wynikała z chęci wykorzystania dostrzeganych okazji i nabytych na emigracji kapitałów, aniżeli podyktowana była przymusem i brakiem alternatywy” – tłumaczy dr Grotte.
Migranci zarobkowi po czasowym pobycie za granicą nie tylko dysponują kapitałem finansowym. Pod uwagę dr Grotte brała też kapitał ludzki oraz kapitał społeczny, czyli nabyte umiejętności, zdobytą wiedzę, doświadczenie, dyplomy, certyfikaty, a także powiązania, kontakty, referencje.

Badania dr Grotte potwierdziły, że polscy migranci powrotni w swojej działalności gospodarczej w kraju wykorzystują kapitał migracyjny zarówno w jego finansowej, jak i niefinansowej postaci, choć ze zdecydowaną przewagą tej pierwszej formy. W przypadku pozafinansowych form kapitału, migranci pozyskiwali i wykorzystywali przede wszystkim kapitał ludzki. Dziwi natomiast brak pozyskiwania za granicą kapitału społecznego.

Z własnego badania ilościowego wynika, że polscy migranci powracali z zagranicy z pomysłami na własną działalność gospodarczą, przenosili zaobserwowane zagranicą rozwiązania dotyczące organizacji i kultury pracy. „Pomysły na własny biznes brały się przede wszystkim z obserwacji rynku towarów i usług zagranicą i wychwytywania luk w zaspokajaniu potrzeb polskich konsumentów, a nie z faktu pracy zagranicą w konkretnej branży” – wyjaśnia dr Grotte.

Dotychczasowe badania w kraju i zagranicą dają podstawę do twierdzenia, że migranci są potencjalnie bardziej przedsiębiorczy niż ogół społeczeństwa. Wyniki badań dr Grotte potwierdzają, że doświadczenie z pracy zagranicą oraz fakt obcowania z inną kulturą i mentalnością dodatkowo wzmacniają ten potencjał przedsiębiorczości. „Ankietowani w trakcie wywiadów pogłębionych twierdzili, że dzięki pracy zagranicą stali się bardziej przedsiębiorczy, kreatywni w rozwiązywaniu problemów, otwarci, pozytywnie nastawieni do własnych przedsięwzięć oraz wierzący we własne siły” – zwraca uwagę autorka badania.

Zdecydowana większość ankietowanych (85%) przywiozła oszczędności z pracy za granicą, przy czym wartość większości z nich była na tyle wysoka, aby umożliwić rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Oszczędności zagraniczne okazały się kluczowe przy zakładaniu mikroprzedsiębiorstw migrantów powrotnych dla zdecydowanej większości badanych (79%). Ich brak utrudniłby lub uniemożliwił otwarcie własnej działalności ponad połowie badanych.